بررسی کیفیت آب آشامیدنی در شبکه های توزیع شهرستان های آبادان وخرمشهر
بنام خدا
« و جعلنا من الماء کل شئ حی »
کیفیت آب و گزارش خدمات آب آشامیدنی
تصور یک محیط بهداشتی و سالم بدون آب ممکن نیست. توسعه بهداشت و حفاظت از محیط زیست همواره به تامین آب سالم وابسته است. تامین آب در کشورهای جهان سوم و درحال توسعه، فقط کمبود منابع آب نیست، بلکه عدم بکارگیری تکنولوژی مناسب در امر تامین، تصفیه و توزیع آب با تکیه برتوانمندیهای محلی و بومی، عدم بهره گیری صحیح از منابع مالی ملی و یا بین المللی، عدم تدوین استراتژی لازم متناسب با شرایط ملی، منطقه ای و محلی از دلایل اصلی است . همانگونه که کمیت آب مورد توجه است، کیفیت آب نیز شاخصی است که باید توجه بیشتری به آن معطوف داشت . کیفیت آب ازجمله مسائلی است که با سلامتی، بهداشت فردی و عمومی جامعه نسبت مستقیم دارد و لزوم پایش آب و تامین شرایط بهداشتی و استاندارد برای آشامیدن باعث شده که کنترل کیفیت آب از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
جهت کنترل کیفیت آب و پی بردن به سطح کیفیت آن ازشاخصهای کیفی آب استفاده میشود. شاخص کیفی آب به عنوان ابزاری است که اطلاعات پیچیده در مورد پارامترهای اساسی کنترل کیفیت آب را به صورت یک عدد شاخص و ساده، جهت درک بهتر مسئولین و مردم عادی تبدیل میکند. بیشترین شاخصهای کیفی بر اساس میزان استاندارد و یا حد مورد انتظار مربوط به هر پارامتر محاسبه میشوند و با توجه به میزان تاثیری که هر پارامتر میتواند به نوبه خود برای سلامتی یا مصرف دیگر داشته باشد یک فاکتور وزنی مناسب به آن اختصاص داده میشود. در نهایت کیفیت آب به صورت خوب تا بد تفسیر میشود . شاخص کیفی آب توانایی نقد کردن و تبیین متغیرهای کیفی آب را برای شرح دادن کیفیت آب که به سادگی قابل درک برای عموم مردم نیست را دارا است . لذا مسئولیت دانش آموختگان و مسئولین ذی ربط پیگیری نمایندتا سلامت وآینده زندگی سرمایه های اجتماعی مورد تهدید آب ناسالم قرارنگیرند و براین اساس ضرورت حدی احساس می شود تا نسبت به موارد و پارامترهای آب سالم و قابل شرب بک روند علمی و بهداشت و قانونی را در دستور کار خود قراردهیم .
پارامترهای ذیل جهت بررسی و مشخص شدن اندازه آنها در آب شرب برای تعیین سلامت آب آشامیدنی
1-قلیائیت
2-سختی کل
3-کلسیم
4-سختی
ضرورت تجریه و تحلیل تعداد و درصد غلظتهای بیش از حد مجاز برخی
از پارامترهای شیمیایی در آب آشامیدنی شهرستان آبادان و خرمشهر
• منیزیم
• سولفات
• باقیمانده تبخیر
• نیترات
• فلوئور
• EC
• بیکربنات
• PH
• دما
• TDS
• سدیم
• پتاسیم
• کلرور
ضرورت تحلیل و آنالیز پارامترهای فیزیکی وشیمیایی در آب آشامیدنی شبکه های توزیع شهرستان آبادان و خرمشهر
• سختی
• TDS
• منیزیم
• سولفات
• کلرور
الزام مشخص نمودن تعداد و درصد نمونه های دارای غلظتهای بیش از حد مجاز برخی از پارامترهای شیمیایی در آب آشامیدنی شهرستان های آبادان وخرمشهر
• نیتریت
• نیترات
• سدیم
• فلوئور
بهداشت آبادان و سایر دلسوزان در زمینه تامین سلامت مردم وظیفه و مدیریت مناسب منابع آب را پشتیبانی کنند. مسئولین منطقه ، به منظور تامین سلامت عمومی و مصرف ازآب بهداشتی پایدار، مسئولانه پیگیری کنند. چرا که تهیه و نگهداری وتوزیع آب آشامیدنی و بهداشتی برای همه مردم و مسئولین ضروری است . توجه به آب آشامیدنی که مایه حیات انسان وسایرموجودات است بسیار حائز اهمیت وحیاتی است .
طرح رعایت مقررات آبرسانی ماهانه درطول سال باید رویکرد وزارتخانه نیرو و سازمان های تابعه باشدو به شیوه های نظارتی، تضمین تعهدات قانونی و همچنین رعایت قوانین با هدف حفاظت از تامین آب شرب را مشخص نمایند.
بخش کارشناسان سیستم های نظارتی وفنی بهداشت ، لام است در واحدهای عملیاتی وتصفیه خانه های بزرگ و مادر مستقر و فعالیت های سالم سازی و تصفیه آب درست و صحیح و مطابق استاندارد ها مورد دقت و کنترل قرار دهند .
مسئولین و سازمان های ذی ربط به عنوان یک تامین کننده آب آشامیدنی برای مردم به عنوان افراد متعهد عواقب و تبعات مثبت ومنفی آب شرب (ایمنی وقابلیت اطمینان) مطابق قانون سلامت عمومی کشور را مورد توجه قرار دهند . واحدهای ارائه دهنده خدمات آب، بهداشتی و سالم نیازمند یک سیستم مدیریت تخصصی وکاربلد ، قوی و مسئولیت پذیرو پاسخگو است .
برای اجتناب از هرگونه تبعات منفی غیرپیش بینی شده لازم است در راستای اجرا و ایجاد و پیگیری طرح آبرسانی و مدیریت کنترل کیفی آب آشامیدنی سالم باید حساس و مسئول باشیم - که مردم انقلابی و متدین با اطمینان از آب آشامیدنی سالم استفاده کنند.
مختصات فنی سالم بودن آب شرب باید توسط شورای تحقیقات بهداشت و پزشکی منطقه منتشر و اطلاع رسانی گردد و در زمینه چگونگی تامین آب آشامیدنی، تصفیه ، حمل و نقل، ذخیره سازی، کیفیت توزیع آب تحت نظارت (آموزش و ارائه گزارش شامل تجزیه و تحلیل میکروبیولوژیکی). قرار دهد . نشان دهند که پارامتر سختی کل، منیزیم، نیترات، سدیم، فلوئور، کلرور و سولفات و..... محتویات آب چه میزان غلظت این پارامترها نیز به ترتیب برای مصرف انسان وشهروندان مناسب است و کم و زیاد این غلظت ها و دریافت نامتعارف این پارامترها از آب آشامیدنی مردم شهرستان آبادان و خرمشهر درمعرض خطر هستند یا خیر .
هشدار های لازم برای شناسایی راه های چگونگی محافظت از آب آشامیدنی از آلودگی در دستورکار کارشناسان بهداشت قرار گیرد . و تلاش شود تا منابع آب شرب از جریان های آلوده کننده و مسمومیت پشه ها ، زباله ها و گرد وغبار مورد حفاظت و نظارت قرارگیرد و نیز دررعایت بهداشت در اطراف منابع آب اطمینان حاصل شود.
با عنایت به اینکه بسیاری از مناطق در شهر و روستا به آب آشامیدنی سالم برای نوشیدن دسترسی ندارند، و این مایه حیاتی بوسیله منبع سیار توزیع می گردد که ضروری است تحت کنترل شدید و مستمر قرار گیرند
گفتنی است جای شک و نگرانی است که همه سیستم ها و دستگاههای تصفیه آب وجودداشته باشد و درست کار کنند که آب سالم و بهداشتی و قابل اطمینان بدست مردم برسانند .
از زحمات شبانه روزی دلسوزان نظام مقدس جمهوری اسلامی برای رساندن آب شیرین در مدت فرس تشکرلازم است . اما این که آب شیرین باشد یک بخش کار و مسئولیت افراد ذی ربط است . بخش اعظم و پر مسئولیت آن آنجاست که آب تصفیه باشد وآب شرب سالم و متناسب استانداردهای بعداشتی بدست برای نوشیدن بدست مردم و کودکان و بیماران برسد .
دقت وپیگیری مستمر و دائمی اجرای الزامات عملکرد واحدهای مسئول میکروبیولوژیکی و پزشکی و رعایت استاندارد سازی کیفیت آب شرب با توجه به شدت گرما در تابستان و مدت زمان دما بالای تر از 35 درجه سانتیگراد هوا در هشت ماه سال استان خوزستان و شهرستان آبادان و خرمشهر . لازم است شبکه بهداشت ، سیستم های سلامت وفعالیت این واحدها را رصد و اطلاع رسانی اطمینان بخش و منظم داشته باشند تا این مهم که5 درواقع دستورالعمل های تامین و توزیع آب شرب سالم همیشه مطابق استاندارد های سلامت و بهداشت باشد
سازمانهای مسئول و مدیران آنها باید جنبه های زیر را شناسایی و در نظر بگیرند .
1. نحوه نگهداری مخازن آب شرب .
2. چکآب کامل و دقیق واحدهای توزیع آب و حصول اطمینان از بهداشتی بودن مخزن و منابع نگهداری و توزیع آب که هر باره شامل می شود . نقش و مسئولیت های نظارتی بر آب غیر قابل آشامیدن و ممانعت از آن است .
3- سالم بودن موزعین و آب پخش کن ها
حصول اطمینان از اینکه طرح مدیریت آب آشامیدنی سالم و بهداشتی مورد نظارت و کنترل پایدار است و برای همه جامعه و روستاهای اطراف مفید است. درغیر این صورت ممکن است پیامدهای بهداشتی به دنبال خود برای مردم و جامعه داشته باشد . برای رفع نگرانی ها لازم است شبکه بهداشت و درمان و پزشکی استان و شهر ستان آبادان سایت مربوط به اعلام مختصات و عناصر و شاخص های آب شرب ایحادنماید و بصورت روزانه این شاخص های اطمنان بخش رصد و درسایت جهت آگاهی مردم اعلام کردد اگر یک سایت ایجاد شود می تواند سایر اهرم های مرتبط با آب را تحت کنترل و اعمال تعهدات انسانی را مورد دقت قراردهند تا جلو هر اهمال و بی مسئولیتی را بگیرد .
سرکشی و نظارت وآزمایش آب شرب در درگاه های توزیع آب صورت بگیرد و صدور تأییدیه ممهور و نصب آن در معرض دید بطور هفتگی برای تمام سیستم های توزیع آب بهداشتی پیشنهاد می شود .
و ایجاد چنین سیستمی برای نظارت و کنترل ، هزینه خیلی کم تراز هنگام بروز مشکل و تبعات بیماری و درمانی وعلاج واقعه جبران ناپذیر برای دولت دارد و این ظرفیت هم مورد نیاز است و هم امکانات آن موجود می باشد
ضروری است و پیشنهاد می شود یک سایت براساس برنامه نظارت و مدیریت مطابق با بهداشت ملی ایجاد و پتانسیل نظارتی و کنترلی شبکه بهداشت برای انتشار روزانه یا هفتگی شاخص های سالم بودن آب شرب به طور مستقیم بر سلامت انسان دخالت وتاثیرگذار باشند. و پاسخگوی سئوالات احاد مردم در نظارت بر گونه های میکروبی، گیاهان و اعداد شاخص ها و مواد شیمیایی در درون آب و آلودگی باید در صورت لزوم انجام شود؛ اینکارها بیشتر برای پیشگیری از بروز بیماری همگیر بویژه در فصل تابستان هرچند سلامت عمومی همواره و در هر ساعت ولحطه باید محل دقت و توجه مسئولین باشدجنبه ای که بسیاری از مردم نمیدانند این است که میزان مثبت و منفی شاخص های اعدادی و استاندارد های عناصری که باید در آب باشند و در سلامت موثرند را نادیده می گیرند که غفلت ازآن می تواند پس از مدتی عوارض جسمی داشته باشد و سلامت افراد جامعه که سرمایه های کشورند را به خطر بیاندازد
تست و آزمایش آب در ایستگاههای مختلف و اهداف اندازه گیری این شاخص ها برای سلامتی عمومی مهم و ضروری است .
سعید بغلانی صوینخی
